مریم کوشکی
معرفی کتاب تجربیات مدرسه سادبری‌ولی
به کوشش: میمسی سادوفسکی و دنیل گرینبرگ
ترجمه محبوبه گل فشانی
کتاب تجربیات مدرسه سادبری‌ولی؛ به روایت دست اندرکاران یکی از قدیمی‌ترین مدارس دمکراتیک دنیا که توسط محبوبه گل فشانی ترجمه شده و چهار سری به چاپ رسیده است که چاپ اول در سال ۱۴۰۰ توسط انتشارات کرگدن چاپ و منتشر شده است.
تجربیات مدرسه سادبری‌ولی روایتگر فرمی از آموزش مبتنی به نیازهای کودکان و نوجوانان از درون حالات، روحیات و افکار خودشان است که موفقیت هر انسان را چیزی تحمیلی و از بیرون تصویر نمی‌کند و رستگاری را امری درونی و فردی که مبتنی بر هم‌زیستی و تعهد به جامعه انسانیاست، می‌داند.
مدرسه سادبری‌ولی با از سرگذراندن چالش‌های مختلف نیم قرن است که سرپا مانده است. این کتاب داستان بخشی از این چالش‌هاست. تقریباً تمامی فصل‌ها با سؤال شروع می‌شوند؛ سؤالاتی که ممکن است با جواب‌های کلیشهای و استدلال‌های کهنه و نخ نما براحتی از ذهنمان دورشان کرده باشیم، اما سادبری‌ولی ما را با پاسخ‌های عمیق، چالش برانگیز، دور از انتظار و درعین حال منطقی روبرو می‌کند. دلایل مدرسه رفتن را به چالش می‌کشد و تقابل آنچه را به دست آورده‌ایم برجسته می‌کند. نویسندگان در دل پاسخ‌ها، ما را با نکاتی همچون پیش فرض‌های یادگیری و حتی اصول دموکراسی آشنا می‌کنند. نویسندگان کتاب مدرسه سادبری‌ولی را بستری می‌دانند برای یادگیری همه چیزهایی که امروز نادیده گرفته می‌شوند، اما یادگیری‌شان برای نسل آینده ضروری است؛ ارزش‌هایی همچون عدالت، آزادی و مسؤولیت‌پذیری. سادبری‌ولی از بطالت دانش‌آموزان گریزان نیست، بلکه آن را به رسمیت می‌شناسد؛ نگاهی جامع به زمان دارد؛ حوزه یادگیری را محدود به کلاس و درس نمی‌داند و برعکس دوره‌های آموزشی را بطور جدی نقد می‌کند. در جای جای کتاب براین نکته تأکید میشود که باید به توانمندی کودکان باور داشته باشیم.
آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که آموزش و پرورش سنتی، تمام ظرفیت‌های کودکان را شکوفا نمی‌کند؟ کتاب «تجربیات مدرسه سادبری ولی» نوشته میمسی سادوفسکی و دنیل گرینبرگ، با ترجمه روان محبوبه گل‌فشانی، یک اثر چالش‌برانگیز و در عین حال الهام‌بخش در حوزه آموزش و پرورش است که دیدگاه شما را نسبت به تربیت کودکان دگرگون خواهد کرد.
این کتاب که در دسته‌ی آموزش و پرورش جای می‌گیرد، به بررسی عمیقِ فلسفه و عملکرد مدارس سادبری ولی می‌پردازد. مدارس سادبری ولی با رویکردی متفاوت، به کودکان اجازه می‌دهند تا خودشان مسیر یادگیری‌شان را انتخاب کنند و بر اساس علایق و نیازهای خود پیش بروند.
«تجربیات مدرسه سادبری ولی» پس از به چالش کشیدن هرآنچه تصور می‌کردید از آموزش و پرورش و تربیت کودکان می‌دانید، تمام سؤالات شما را درباره‌ی روند عملکرد این سبک آموزشی پاسخ می‌دهد. نویسندگان با ارائه مثال‌های واقعی و تجربیات عملی، نشان می‌دهند که چگونه این روش می‌تواند منجر به پرورش افرادی خلاق، مستقل و مسؤولیت‌پذیر شود.
فصل‌های کلیدی و موضوعات مورد بحث:
*فلسفه سادبری: کتاب با معرفی فلسفه اصلی سادبری آغاز میشود. این فلسفه بر پایه احترام به حقوق و آزادی‌های فردی کودکان، باور به توانایی ذاتی آن‌ها برای یادگیری و خودشکوفایی، و پذیرش این اصل کهه یادگیری باید بر اساس علایق و نیازهای خود دانش‌آموز باشد، استوار است.
*ساختار مدرسه: در این بخش، ساختار غیرمتمرکز و دموکراتیک مدارس سادبری ولی توضیح داده میشود. در این مدارس، هیچ برنامه درسی از پیش تعیین‌شده‌ای وجود ندارد، کلاس‌های اجباری برگزار نمی‌شود و دانش‌آموزان در هر سنی می‌توانند در کنار هم فعالیت کنند. تصمیم‌گیری‌ها در مورد اداره مدرسه، از طریق جلسات هفتگی صورت می‌گیرد که در آن همه اعضا (دانش‌آموزان و کارکنان) حق رأی برابر دارند.
*نقش کارکنان: کتاب به بررسی نقش متفاوت کارکنان در مدارس سادبری ولی می‌پردازد. کارکنان در این مدارس، نقش راهنما و تسهیل‌گر را ایفا می‌کنند و به دانش‌آموزان در تحقق اهدافشان کمک می‌کنند، اما هیچ‌گاه به آن‌ها تحمیل نمی‌کنند که چه چیزی را چگونه یاد بگیرند.
*یادگیری: یکی از موضوعات اصلی کتاب، بررسی نحوه یادگیری در مدارس سادبری‌ولی است. نویسندگان نشان می‌دهند که چگونه دانش‌آموزان با آزادی عمل و انگیزه درونی، به طور طبیعی به دنبال یادگیری می‌روند و چگونه این نوع یادگیری، عمیق‌تر، پایدارتر و معنادارتر از یادگیری سنتی است.
*مسائل انضباطی و حل اختلاف: کتاب به این موضوع می‌پردازد که چگونه مسائل انضباطی و اختلافات در مدارس سادبری ولی حل می‌شوند. با توجه به ساختار دموکراتیک مدرسه، دانش‌آموزان در فرآیند حل اختلافات نقش فعالی دارند و یاد می‌گیرند که چگونه به طور مسالمت‌آمیز و مسئولانه با دیگران تعامل کنند.
*آماده‌سازی برای زندگی: یکی از سؤالات اساسی که کتاب به آن پاسخ می‌دهد، این است که چگونه مدارس سادبری ولی دانش‌آموزان را برای زندگی در دنیای واقعی آماده می‌کنند. نویسندگان استدلال می‌کنند که دانش‌آموزان این مدارس، به دلیل کسب مهارت‌های خود مدیریتی، حل مسأله، تفکر انتقادی و کار گروهی، از آمادگی بیشتری برای مواجهه با چالش‌های زندگی برخوردارند.
*نمونه‌هایی از تجربیات: در سراسر کتاب، نمونه‌هایی از تجربیات دانش‌آموزان و کارکنان مدارس سادبری ولی ارائه میشود. این نمونه‌ها، به خواننده کمک می‌کنند تا درک بهتری از نحوه عملکرد این مدارس و تأثیر آن‌ها بر زندگی افراد پیدا کند.
به طور خلاصه:
تجربیات مدرسه سادبری‌ولی«یک منبع ارزشمند برای هر کسی است که به دنبال درک عمیق‌تری از رویکردهای نوین و جایگزین در آموزش و پرورش» است. این کتاب با ارائه اطلاعات دقیق، تحلیل‌های روشنگرانه و نمونه‌های عملی، به خواننده کمک می‌کند تا دیدگاه خود را نسبت به یادگیری، تربیت و نقش مدرسه در جامعه تغییر دهد.
این کتاب به تمام آموزگاران، فعالان حوزه علوم تربیتی و والدینی که به دنبال رویکردهای نوین و متفاوت در آموزش و پرورش هستند، توصیه میشود. اگر به دنبال راهی برای رهایی از محدودیت‌های سیستم آموزشی سنتی و پرورش نسلی خلاق و خودشکوفا هستید، «تجربیات مدرسه سادبری ولی» می‌تواند نقطه شروعی برای تحولی بزرگ باشد.
کتاب «تجربیات مدرسه سادبری ولی» یک بررسی جامع و عمیق از فلسفه، اصول و عملکرد مدارس سادبری ولی است. این مدارس، با رویکردی رادیکال در آموزش و پرورش، به دانش‌آموزان آزادی عمل بی‌سابقه‌ای در انتخاب فعالیت‌ها، تعیین اهداف و ارزیابی پیشرفت خود می‌دهند.